บทที่ 4 เทคโนโลยีการสื่อสาร

เครือข่ายคอมพิวเตอร์เกิดจากการนําเครื่อง คอมพิวเตอร์ตั้งแต่สองเครื่องขึ้นไปมาเชื่อมต่อกัน ผ่านตัวกลางในการสื่อสารเพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูล ระหว่างกัน และใช้ทรัพยากรของระบบร่วมกัน (resource sharing) เช่น การเชื่อมต่อคอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์ต่าง ๆ เพื่อทํางานร่วมกัน ส่งผลให้เกิด ความสะดวก เพราะสามารถปรับปรุงแก้ไขข้อมูล ร่วมกันได้แม้ว่าจะทํางานอยู่ต่างสถานที่กัน

การประยุกต์ใช้เครือข่ายคอมพิวเตอร์สามารถทําได้หลายรูปแบบ ดังตัวอย่างต่อไปนี้

1. การใช้โปรแกรมและข้อมูลร่วมกัน

เครือข่ายคอมพิวเตอร์ที่มีเครื่องบริการไฟล์ทําหน้าที่เก็บข้อมูลหรือโปรแกรมใช้งานไว้ที่ส่วนกลาง ผู้ใช้ไม่จําเป็นต้องมีโปรแกรมหรือข้อมูลเก็บอยู่ในเครื่องคอมพิวเตอร์ของตนเอง ทําให้ประหยัดค่าใช้จ่าย ในการจัดซื้อโปรแกรมและลดความซ้ําซ้อนของข้อมูล เช่น ฐานข้อมูลของนักเรียนและครูในโรงเรียน ซึ่งบุคลากรของโรงเรียนสามารถเข้าถึงข้อมูลเหล่านี้ได้ผ่านเครือข่าย หรือการที่ครูอนุญาตให้นักเรียนใช้งานไฟล์ข้อมูลร่วมกันได้

2. การแบ่งปันอุปกรณ์ในเครือข่าย

เครือข่ายคอมพิวเตอร์ทําให้เราสามารถใช้อุปกรณ์ในเครือข่ายร่วมกันได้ เช่น การใช้งานเครื่องพิมพ์ การร่วมกันในเครือข่าย

3. การติดต่อสื่อสาร

ผู้ใช้สามารถติดต่อสื่อสาร เช่น ส่งอีเมล (electronic mail: e-mail) โอนย้ายข้อมูล ระหว่างอุปกรณ์ซึ่งทําได้สะดวก ตัวอย่าง การติดต่อสื่อสารผ่านเครือข่าย เช่น แชท (chat) เว็บบอร์ด (web board) หรือประชุม ทางไกล (teleconference)

4. การแบ่งปันแหล่งข้อมูลและความรู้

ในปัจจุบันมีแหล่งเรียนรู้รูปแบบต่าง ๆ ซึ่งมีผู้สร้างแล้วนํามาเก็บไว้ในระบบเครือข่าย ผู้สนใจ สามารถเข้ามาศึกษาและเรียนรู้ได้จากทุกที่ตลอดเวลา ตามความต้องการ ตัวอย่างเว็บไซต์ที่ให้ความรู้ เช่น code.org www.scimath.org learningspace.ipst.ac.th

ตัวกลางของการสื่อสารในเครือข่ายคอมพิวเตอร์จะเชื่อมต่อระหว่างอุปกรณ์ในเครือข่ายเข้าด้วยกันโดยทําหน้าที่เป็นตัวกลางในการส่งข้อมูลจากต้นทาง (ผู้ส่ง) ไปยังปลายทาง (ผู้รบ)

การเชื่อมต่อคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์มีหลายแบบตามลักษณะของการใช้งาน เช่น การเชื่อมต่อแลนและแวน โดยอาจเป็นการเชื่อมต่อผ่านสายนําสัญญาณหรือเชื่อมต่อแบบไร้สาย ซึ่งจําเป็นต้องมีอุปกรณ์สนับสนุนการเชื่อมต่อแต่ละแบบ

เครื่องบริการแต่ละเครื่องอาจให้บริการที่แตกต่างกัน อินเทอร์เน็ตช่วยให้ผู้ใช้สามารถเข้าถึงบริการต่าง ๆ ได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว สามารถทําได้ทุกที่ทุกเวลาไม่ขึ้นกับระยะทางเปรียบเสมือนการสื่อสารไร้พรมแดน

ตัวอย่างการบริการบนอินเทอร์เน็ต

1. อีเมล

อีเมลเป็นบริการบนอินเทอร์เน็ตในการส่งข้อความรวมถึงไฟล์ชนิดต่าง ๆ ของผู้ส่งผ่านเครื่อง ให้บริการเมลต้นทางไปยังกล่องจดหมาย (mailbox) ของผู้รับที่เครื่องให้บริการเมลปลายทาง เมื่อผู้รับ เปิดโปรแกรมอ่านอีเมล โปรแกรมก็จะดึงจดหมายที่มีมาถึงจากกล่องจดหมายออกมาให้อ่าน

ในปัจจุบันการรับ-ส่งอีเมลสามารถกระทําผ่านเว็บเบราว์เซอร์ (web browser) โดยครั้งแรก ผู้ใช้จะต้องลงทะเบียนสร้างบัญชีผู้ใช้อีเมล (email account) กับผู้ให้บริการอีเมลก่อน จึงจะสามารถ ใช้บริการได้ ตัวอย่างผู้ให้บริการอีเมล เช่น Gmail Outlook

3. บริการส่งข้อความทันที

บริการส่งข้อความทันที (instant messaging: IM) หรือแชท (chat) เป็นบริการส่งข้อความให้กับคู่สนทนา การบริการส่งข้อความทันที ในปัจจุบันได้พัฒนาให้สามารถ สนทนากันเป็นกลุ่มได้ นอกจากนี้ยังสามารถส่งไฟล์รูปภาพ เสียง วีดิทัศน์ และแสดงภาพในเวลาจริงของผู้สนทนา ทุกคนได้ ถ้าหากว่าเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้งานมีกล้อง เว็บแคมติดตั้งอยู่ ตัวอย่างโปรแกรมแชท เช่น LINE, Messenger, WhatsApp, BeeTalk

4. อีคอมเมิร์ซ

อีคอมเมิร์ซ (electronic Commerce: e-Commerce) หรือการพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์เป็นบริการ ในการทําธุรกรรมซื้อขายหรือแลกเปลี่ยนสินค้าและบริการผ่านอินเทอร์เน็ต ลูกค้าสามารถชําระค่าสินค้า และบริการได้หลายวิธี เช่น ใช้บัตรเครดิตหรือบัตรแทนเงินสดผ่านทางอินเทอร์เน็ต โอนเงินผ่านบัญชีธนาคารเพื่อชําระค่าสินค้าและบริการ อีคอมเมิร์ซ ช่วยลดต้นทุนให้กับผู้ขายทําให้สามารถประกอบธุรกิจได้โดยไม่จําเป็นต้องมีร้านค้า และลดค่าใช้จ่าย BUY BIG ในการเก็บสินค้า แต่การจัดตั้งร้านค้าออนไลน์จะต้อง จดทะเบียนร้านค้าให้ถูกต้องตามกฎหมาย อีคอมเมิร์ซช่วยให้ผู้ซื้อสามารถเลือกซื้อสินค้าได้อย่างรวดเร็ว และในบางเว็บไซต์ยังมีการให้ข้อมูลความคิดเห็น จากผู้ที่เคยซื้อสินค้าไปแล้วเพื่อให้ผู้ซื้อรายใหม่ใช้เป็นข้อมูลในการตัดสินใจ ตัวอย่างร้านค้าหรือบริการ amazon.com ออนไลน์ เช่น www.amazon.com, www.ebay.com, www.trivago.co.th

คลาวด์คอมพิวติง (cloud computing) เป็นบริการบนอินเทอร์เน็ต ผู้ใช้บริการไม่จําเป็นต้องรู้ว่ามีระบบติดตั้งอยู่ที่ไหน มีขนาดเท่าไรและไม่จําเป็นต้องติดตั้งซอฟต์แวร์ในเครื่องผู้ใช้ การใช้บริการบนคลาวด์ เช่น การใช้ พื้นที่จัดเก็บข้อมูล หรือใช้โปรแกรมต่าง ๆ ทํางานร่วมกัน ในปัจจุบันมีการใช้คลาวด์กันอย่างกว้างขวางเพราะประหยัดงบประมาณ สามารถใช้งานได้โดยไม่จํากัดสถานที่ ช่วยให้ทํางานได้ตลอดเวลาและอํานวยความสะดวกในการทํางานร่วมกัน ซึ่งต้องกําหนดสิทธิ์ผู้ใช้งานให้เหมาะสม เช่น ผู้ใช้ บางคนอาจอ่านได้อย่างเดียวแต่ผู้ใช้บางคนสามารถแก้ไขได้

ตัวอย่างบริการบนคลาวด์

1. บริการเก็บไฟล์ข้อมูลเป็นบริการที่มีผู้ใช้เป็นจํานวนมากมีทั้งแบบให้บริการฟรี แบบที่ต้องเสียค่าใช้จ่าย รวมทั้งแบบที่ให้บริการฟรีบางส่วนและเก็บค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม ตัวอย่างบริการเก็บไฟล์ข้อมูล เช่น Google Drive, OneDrive, iCloud

2. บริการใช้งานโปรแกรมเป็นบริการที่ผู้ใช้สามารถ ใช้งานโปรแกรมต่าง ๆ ผ่านอินเทอร์เน็ตได้ โดยไม่ต้อง ติดตั้งโปรแกรมในเครื่องผู้ใช้ หรือติดตั้งเพียงบางส่วน ซึ่งช่วยประหยัดทรัพยากรและพื้นที่จัดเก็บได้มาก ตัวอย่าง โปรแกรม เช่น Google Maps, Google Photos, Microsoft Office 365